İspanya’nın Picos de Europa Milli Parkı’nda sakallı akbabaların (quebrantahuesos) yeniden yerleştirilmesi projesi kayda değer başarılar elde ediyor. 1956 yılında Kantabrik Dağları’ndan tamamen yok olan bu türün popülasyonu, şu anda yaklaşık 50 bireye ulaştı ve dört stabil üreme çifti bulunuyor.
Tarihi Başarı: Aynı Sezonda Üç Yavru
2025 yılı üreme sezonu, sakallı akbabalar için tarihi bir dönüm noktası oldu. Sakallı Akbaba Koruma Vakfı’nın (FCQ) verilerine göre, yeniden yerleştirme programı başladığından bu yana ilk kez aynı üreme sezonunda üç yavru başarıyla yumurtadan çıktı. Bu gelişme, türün bölgedeki varlığının güçlendiğinin en önemli göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Vakıf yetkilileri, beş üreme çiftinin tespit edildiğini ve bunlardan üçünün kuluçka ve yumurtadan çıkma sürecini başarıyla tamamladığını açıkladı. Dördüncü çift üreme sürecine girmezken, beşincinin durumu belirsizliğini koruyor.
Projeksiyonlar ve Hedefler
Sakallı Akbaba Koruma Vakfı Başkan Yardımcısı Gerardo Báguena, sürdürülebilir bir popülasyon için en az on çiftin düzenli olarak yavru yetiştirmesi gerektiğini belirtiyor. Bu hedef sayısına ulaşıldığında, popülasyonun kendi kendini idame ettirebileceği düşünülüyor.
Mevcut durumda dört “stabil” çift bulunuyor ve bunlar kendi bölgelerini savunarak ya aktif olarak yavrularını büyütüyor ya da yakın gelecekte üreme faaliyetine geçecekler. Bu çiftlerin her yıl genetik çeşitliliği artıracak yeni bireyler katması hedefleniyor.
Korunma Stratejileri
- Doğal beslenme alanlarının korunması ve geleneksel hayvancılığın sürdürülmesi
- Enerji hatlarıyla çarpışmaların önlenmesi için güvenlik tedbirleri
- Zehirlenme vakalarına karşı farkındalık çalışmaları
- İnsan kaynaklı rahatsız edilmenin minimize edilmesi
Ekolojik ve Sosyal Boyutlar
Sakallı akbabaların başarılı bir şekilde yerleşmesi, sadece biyolojik değil aynı zamanda sosyal bir başarı olarak görülüyor. Tür, yeterli besin kaynağının olduğu yerlerde gelişiyor ve yerel hayvancılık sektörünün desteği kritik önem taşıyor.
Proje kapsamında Asturias bölgesinde Onís’te kurulan “Sakallı Akbaba Dağları Merkezi”, türün habitat bağlantıları ve çobanlık kültürüyle ilişkisini tanıtan kalıcı sergiler ve rehberli turlar sunuyor. Merkez, çevre bilinci ve eğitim faaliyetlerinin merkezi olarak hizmet veriyor.
Uluslararası İşbirliği ve Teknik Detaylar
2010 yılında başlatılan yeniden yerleştirme programı, Pirene Dağları’ndaki popülasyondan getirilen örneklerle gerçekleştiriliyor. Life+ Red Quebrantahuesos 2013-2018 projesi kapsamında, düşük hayatta kalma şansına sahip embriyolar Aragon Pireneleri’ndeki yuvalardan alınarak Picos de Europa’da salınıyor.
Bu yaklaşım, türün İspanya’daki yok olma riskini azaltmak ve genetik çeşitliliği artırmak için Pirene popülasyonuyla örneklerin değişimini sağlıyor. Vakıf, aynı zamanda leş yiyici kuşlar için beslenme alanları oluşturuyor ve bölgede otlatma faaliyetlerini teşvik eden programlar yürütüyor.
Uzmanlar, mevcut 50 birey sayısının türün bölgedeki varlığını pekiştirdiğini ve sürdürülebilirlik yolunda önemli bir aşama olduğunu vurguluyor. Projenin başarısı, koruma çalışmalarının yerel kalkınmayla bütünleştirilmesinin önemini de ortaya koyuyor.