İspanya’nın Andalusya özerk bölgesindeki Sierra Nevada Ulusal Parkı’nda nesli tükenme tehlikesi altındaki sakallı akbabaların (Gypaetus barbatus) yeniden doğaya kazandırılması projesi kapsamında üç dişi birey doğaya salındı. Andalusya Sürdürülebilirlik ve Çevre Konseyi Üyesi Catalina García’nın da katıldığı törende gerçekleştirilen bu salım, 2025 yılı reintrodüksiyon kampanyasının başlangıcını işaret ediyor.
Avrupa’dan Gelen Misafirler
Doğaya salınan üç sakallı akbaba yavrusu Poqueira, Polarda ve Aznaitín isimleriyle anılıyor. Bu isimler Granada, Almería ve Jaén illerindeki önemli doğal alanların adlarından esinleniyor. 9-13 Mart tarihleri arasında doğan bu yavrular, Lleida, Berlin ve Avusturya’daki uzman merkezlerden getirildi.
Salım sürecinde yavrular, özel olarak inşa edilen yapay yuvalara yerleştirildi. Bu yöntem “hacking” olarak biliniyor ve yavrular 120 günlük yaşa gelip uçabilir duruma gelene kadar beslenmeye devam edilecek. Bu süreçte bakıcıların görülmemesi kritik önem taşıyor, aksi takdirde yavrular doğal hayatta kalma içgüdülerini geliştiremeyecek.
On Yıllık Başarı Hikayesi
2025 yılı proje için özel bir anlam taşıyor. Bu yıl Sierra Nevada’da ilk üreme çiftinin keşfedilmesinin üzerinden tam 10 yıl geçiyor. 1980’li yıllarda Andalusya semalarından kaybolan bu türün geri dönüşü, koruma çalışmalarının ne denli başarılı olabileceğinin göstergesi.
Projenin en gurur verici başarılarından biri, Esperanza adlı dişi sakallı akbabanın hikayesi. Andalusya reintrodüksiyon projesinin doğada doğan ilk bireyi olan Esperanza, Temmuz 2025’te ilk yavrusunu dünyaya getirdi. Bu gelişme, türün bölgedeki sürdürülebilir üremesinin mümkün olduğunu kanıtlayan önemli bir kilometre taşı.
Geniş Kapsamlı Koruma Stratejisi
İspanya-Portekiz Sakallı Akbaba Çalışma Grubu’nun koordinasyonunda yürütülen çalışmalar, sadece Sierra Nevada ile sınırlı değil. Cazorla-Castril, Cantabria Dağları (Picos de Europa), Merkez Sistemi (Gredos) ve İberya Sistemi (Maestrazgo-Castellón) bölgelerinde de benzer reintrodüksiyon projeleri devam ediyor.
- Aragon, Navarra, Katalonya, Castilla-La Mancha, Castilla y León bölgelerinde aktif koruma programları
- La Rioja, Cantabria, Asturias, Valencia, Andalusya ve Extremadura’da izleme çalışmaları
- Avrupa Birliği Life projelerinin desteklediği koridor oluşturma girişimleri
Çevresel Tehditlerle Mücadele
Sakallı akbabaların en büyük tehditlerinden biri kurşun mühimmat kirliliği. İspanya’nın 2030 Stratejik Doğal Miras ve Biyoçeşitlilik Planı kapsamında 2025 yılında bu konuda yeni düzenlemeler çıkarılması planlanıyor. Bu düzenleme, türün uzun vadeli korunması için kritik önem taşıyor.
Beslenme alanlarının düzenlenmesi de projenin önemli bir parçası. Özel olarak hazırlanan beslenme noktaları, doğaya salınan bireylerin yaşam şanslarını artırıyor ve bölgeye olan bağlılıklarını güçlendiriyor.
Granada Üniversitesi’nde düzenlenen bilimsel sunumlarda da vurgulandığı gibi, bu tür koruma projeleri sadece tek bir türün korunmasının ötesinde, tüm ekosistemin sağlığının göstergesi olarak değerlendiriliyor. Sierra Nevada’daki başarı, Akdeniz ekosistemlerinin korunmasında umut verici bir örnek oluşturuyor.