Anagold Madencilik’te İşçi Kıyımı Başladı: İliç’te 187 Çalışan İşten Çıkarıldı

Anagold Madencilikte Toplu İşten Çıkarmalar Devam Ediyor

Erzincan’ın İliç ilçesinde faaliyet gösteren Anagold Madencilik’te işten çıkarmalar yeni bir boyut kazandı. Şubat 2024’te yaşanan ve dokuz işçinin hayatını kaybettiği facia sonrası üretime ara veren şirket, ekonomik gerekçeler öne sürerek çalışanlarını işten çıkarmaya devam ediyor.

Anagold için çalışan taşeron firma Çiftay İnşaat Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketi, bin 400 çalışanından 440’ını işten çıkarmak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na resmi başvuruda bulundu. Bu gelişme, daha önce Ağustos 2024’te gerçekleştirilen ve 187 kişinin işten çıkarıldığı ilk dalgayı takip ediyor.

Facianın Ardından Başlayan İşten Çıkarmalar

13 Şubat 2024 tarihinde İliç Çöpler Altın Madeni’nde meydana gelen yığın liç kayması faciasında dokuz işçi hayatını kaybetmişti. On milyon metreküp siyanürlü toprağın kayması sonucu yaşanan bu olay, bölgede çevre kirliliğine ve üretim faaliyetlerinin durdurulmasına yol açtı.

Facianın üzerinden yaklaşık altı ay geçtikten sonra şirket, çalışanlara e-posta yoluyla toplu işçi çıkarma işleminin başlayacağını duyurdu. Anagold yönetimi, 18 Ağustos 2024 Pazar günü personele gönderdiği bildirimde, üretim faaliyetlerinin durdurulması ve belirsizliğin devam etmesi nedeniyle zor kararlar almak zorunda kaldıklarını belirtti.

İlk Dalga: 187 Anagold Çalışanı

Anagold bünyesinde çalışan 610 işçiden 187’si 19 Ağustos 2024 tarihinde e-posta ile fesih bildirimi aldı. Şirket yönetimi, altı ay boyunca tüm çalışanları ve taşeronlarıyla birlikte üç bin kişiyi bordrosunda tutma mücadelesi verdiklerini, ancak maliyetleri artık taşıyamadıkları için bazı iş akitlerini sonlandırmak zorunda kaldıklarını ifade etti.

İşten çıkarılacak çalışanlar arasında disiplin cezası alanlar, düşük performans gösterdiği iddia edilenler, emekli çalışanlar ve 45 günden fazla devamsızlık yapanlar yer aldı. Anagold, facianın ardından yığın liç operasyonunu tamamen sonlandırmış ve oksit proses bölümünü kapatmıştı.

Taşeron Şirketlerde de Kıyım Başladı

Bağımsız Maden-İş Sendikası Örgütlenme Uzmanı, ilk çıkarmaların Anagold’un kendi işçilerine yönelik olduğunu, şimdi ise sıranın taşeron çalışanlara geldiğini vurguladı. Çiftay firmasının bakanlığa yaptığı başvuru, bin 400 taşeron işçiden 440’ının iş akitlerinin feshedileceğini gösteriyor.

Anagold dışında güvenlik, yemekhane, servis ve temizlik gibi alanlarda faaliyet gösteren yaklaşık 60 taşeron şirketin de yüzlerce çalışanı bulunuyor. Bu durum, bölgede daha geniş çaplı bir işsizlik krizinin yaşanabileceği endişelerini beraberinde getiriyor.

Hukuki Süreç ve Tartışmalar

Sendika temsilcileri, şirketin toplu işten çıkarma prosedürünü uygularken hukuki açıdan sorunlu adımlar attığını savunuyor. Çalışma koşullarında eksiklikler bulunduğu ve devlet denetiminin bu eksikliklerin giderildiğini onaylamadığı sürece, şirketin işçi çıkarma hakkı olmadığı belirtiliyor.

Ayrıca, Anagold’un işçilere tek tek imza attırarak işe devam etme ve dava açma haklarını ortadan kaldırmaya çalıştığı iddiaları da gündemde. Sendika yetkilileri, işçilere bu anlaşmaları imzalamamaları ve maaşlarını almaya devam etme haklarını kullanmaları çağrısında bulundu.

Bölge Halkının Zor Durumu

İliç halkı, geleneksel olarak tulum peyniri üretimi ve hayvancılıkla geçinirken, altın madeni faaliyetleri nedeniyle toprakların kirlenmesi üzerine geçimini şirkette çalışarak sağlamaya başlamıştı. Şirketin kapanmasının ardından yeniden hayvancılığa dönüş imkanı da bulunmuyor.

Bölgede 19 aydır devam eden işsizlik sorunu, ekonomik ve psikolojik sıkıntıları beraberinde getirdi. Bir yandan şirketin faaliyetlerinin durdurulmasını isteyen çevre aktivistleri, diğer yandan geçim kaynağı kalmayan ve madenin yeniden açılmasını talep eden işçiler arasında ikili bir durum ortaya çıktı.

Denetim Eksiklikleri ve Sorumluluk

Maden işçileri sendikası, Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın denetim eksikliklerine dikkat çekti. Bu kurumların maden faaliyetlerinin ruhsatlandırılmasından başlayarak tüm üretim süreçlerinde görev ve sorumluluklarını yerine getirmediği vurgulandı.

Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile Çiftay İnşaat Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketi yetkilileri hakkında, işçi sağlığı ve iş güvenliği için yeterli tedbir almamaları sebebiyle yargılama talepleri devam ediyor.

Gelecek Belirsizliği

İdari kararlar doğrultusunda maden sahasında üretime yönelik tüm faaliyetler durdurulmuş durumda. Şirketin ne zaman üretime başlayabileceği ve çıkarılan işçilerin geleceği belirsizliğini koruyor. Üç bin kişilik istihdam kaybının bölge ekonomisine etkisi de yakından takip ediliyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın taşeron şirketin başvurusunu nasıl değerlendireceği ve toplu işten çıkarmalara onay verip vermeyeceği merak konusu. Bölgede yaşanan sosyal ve ekonomik kriz, maden faaliyetlerinin sürdürülebilirliği ve işçi hakları arasındaki dengenin yeniden kurulması ihtiyacını gündeme getiriyor.