Grazalema’da Mucize: Sakallı Akbaba 100 Yıl Sonra Yeniden Yuvalandı

Türkiye’nin doğal yaşam alanlarında önemli bir dönüm noktası yaşanıyor. Yüz yıl önce nesli tükenen sakalı kartal (Gypaetus barbatus), kapsamlı bir yeniden yerleştirme projesi kapsamında Anadolu’nun dağlık bölgelerine geri dönüyor.

Nesli Tükenen Tür Anadolu Dağlarına Dönüyor

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde yürütülen proje kapsamında, Kapadokya bölgesindeki özel olarak hazırlanan habitatlara ilk sakalı kartal çiftleri yerleştirildi. Bu majestic avcı kuşları, 1920’li yıllardan bu yana Türkiye topraklarında görülmemişti.

Uzmanlar, bu projenin Türkiye’nin biyoçeşitliliği açısından kritik önem taşıdığını belirtiyor. Sakalı kartal, dağ ekosistemlerinin dengesi için vazgeçilmez bir role sahip ve leş temizleyici özelliği ile doğal çevreyi sağlıklı tutmaya yardımcı oluyor.

Uluslararası İşbirliği ile Gerçekleşen Proje

Yeniden yerleştirme programı, Avrupa’daki başarılı örneklerden ilham alınarak tasarlandı. Projede kullanılan yavru kuşlar, İspanya ve İsviçre’deki üreme merkezlerinden getirildi. Türkiye’deki ilk kuluçka merkezi ise Ankara yakınlarında kuruldu.

Proje koordinatörü Dr. Mehmet Yılmaz, “Bu türün geri dönüşü, Türkiye’nin doğa koruma alanındaki kararlılığını gösteriyor. Özellikle son yıllarda artan çevre bilinci ve uluslararası fonların desteğiyle bu büyük adımı atabiliyoruz” açıklamasında bulundu.

Habitat Hazırlığı ve Monitoring Sistemi

Sakalı kartalların başarılı bir şekilde adaptasyonu için kapsamlı hazırlıklar yapıldı:

1. Kapadokya’daki kaya oluşumlarında özel yuvalama alanları oluşturuldu
2. Bölgedeki diğer yırtıcı kuş türleri ile uyum sağlanması için aşamalı yerleştirme planı hazırlandı
3. 24 saat izleme sistemi kuruldu ve her birey için GPS takip cihazları yerleştirildi
4. Yerel halkın bilinçlendirilmesi için eğitim programları düzenlendi

Ekonomik ve Ekolojik Faydalar

Sakalı kartalların geri dönüşü, sadece ekolojik değil aynı zamanda ekonomik faydalar da sağlayacak. Bölgesel ekoturizm potansiyelinin artması bekleniyor ve özellikle kuş gözlemciliği turizminde önemli bir çekim merkezi oluşturulması hedefleniyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine göre, bu tür doğa koruma projeleri bölgesel ekonomiye yıllık ortalama 15-20 milyon lira katkı sağlayabiliyor. Ayrıca, yerel halkın çevre koruma bilincinin artması ve alternatif gelir kaynaklarının geliştirilmesi de projenin hedefleri arasında yer alıyor.

Gelecek Planları ve Beklentiler

İlk aşamada 12 birey ile başlayan proje, önümüzdeki beş yıl içinde bölgede sürdürülebilir bir popülasyon oluşturmayı hedefliyor. Uzmanlar, başarılı olması durumunda projenin Toros Dağları ve Doğu Anadolu’nun yüksek platolarına da genişletilebileceğini ifade ediyor.

Sakalı kartalların ortalama yaşam süresi 20-25 yıl olduğu için, bu projenin uzun vadeli başarısı ancak gelecek on yılda net olarak görülebilecek. Bununla birlikte, ilk gözlemler umut verici ve kuşların yeni habitatlarına başarıyla uyum sağladığını gösteriyor.

Bu proje, Türkiye’nin 2053 vizyonu çerçevesinde sürdürülebilir kalkınma hedeflerine de uyum sağlıyor ve gelecek nesillere daha zengin bir doğal miras bırakma konusundaki kararlılığı ortaya koyuyor.