Türkiye’de yaşlı kadınların toplumsal algısı ve ekonomik katkıları son yıllarda önemli değişimler yaşarken, 2025 yılının ilk çeyreğinde ekonomik büyümenin yüzde 2 seviyesinde kalması, tüm yaş gruplarından kadınların işgücüne katılımının önemini bir kez daha gündeme taşıdı.
Demografik Dönüşüm ve Ekonomik Gerçekler
Türkiye’nin yaşlanan nüfus yapısı, 50 yaş üstü kadınların toplumsal konumunu yeniden tanımlıyor. Bu demografik dönüşüm, ekonomik büyümenin yüzde 2’nin altına gerilediği 2025’in ilk aylarında daha da önem kazanıyor. Özellikle inşaat ve sanayi sektörlerinde yaşanan yavaşlama, deneyimli işgücünün değerini artırırken, yaşlı kadınların sahip olduğu bilgi birikimi ve sosyal sermaye öne çıkıyor.
Merkez Bankası’nın 2023 ortasından itibaren uyguladığı sıkı para politikası, geleneksel erkek egemen sektörlerde daha belirgin etkiler yaratırken, kadınların yoğunlukta olduğu hizmet sektörleri göreli olarak daha az etkilendi. Bu durum, yaşlı kadınların ekonomiye katkısının farklı boyutlarını gözler önüne seriyor.
Değişen Sosyal Roller ve Algılar
Geleneksel Türk toplumunda yaşlı kadınlara atfedilen roller, modern yaşamın gereklilikleriyle birlikte dönüşüm geçiriyor. Eskiden sadece aile içi bakım sorumluluğu üstlenen yaşlı kadınlar, artık sosyal girişimcilik, danışmanlık ve toplumsal projelerde aktif roller alıyor.
Bu değişimin ekonomik yansımaları da dikkat çekici. İşsizlik oranının genç nüfus arasında çift haneli rakamlara ulaştığı dönemde, yaşlı kadınların esnek çalışma modelleri ve danışmanlık hizmetleri ekonomiye önemli katkılar sağlıyor.
Sektörel Dağılım ve Katılım Oranları
Yaşlı kadınların ekonomiye katılımında en belirgin artış, teknoloji destekli hizmet sektörlerinde gözleniyor. E-ticaret, online danışmanlık ve dijital pazarlama alanlarında 50 yaş üstü kadınların girişimcilik oranları son iki yılda kayda değer artış gösterdi.
Finansal hizmetler sektöründe de benzer bir trend gözleniyor. KOBİ’lerin finansmana erişimde zorlandığı mevcut konjonktürde, yaşlı kadın girişimciler alternatif finansman modelleri geliştirerek hem kendi işletmelerini sürdürüyor hem de diğer kadın girişimcilere destek oluyor.
Toplumsal Farkındalık ve Medya Algısı
Türk medyasında yaşlı kadınların temsil edilme biçimi de köklü değişiklikler yaşıyor. Artık sadece “nine” kimliğiyle değil, başarılı iş kadını, sosyal aktivist ve toplumsal lider rolleriyle de ön plana çıkıyorlar.
Bu değişimin arkasında, yaşlı kadınların kendi hikayelerini anlatma konusundaki cesaretleri ve toplumsal farkındalığın artması yatıyor. Sosyal medya platformlarında aktif olan 50 yaş üstü kadınların sayısı 2024 yılında önceki yıla göre yüzde 40 artış gösterdi.
Eğitim ve Gelişim Programları
Yaşam boyu öğrenme kavramının yaygınlaşmasıyla birlikte, yaşlı kadınlar için özel tasarlanmış eğitim programları çoğalıyor. Bu programlar, teknoloji okuryazarlığından girişimcilik becerilerine, sağlıklı yaşlanmadan sosyal liderlik becerilerine kadar geniş bir yelpazede eğitim imkanı sunuyor.
Üniversitelerin yaşlı öğrenci programları da bu değişimin önemli bir parçası. 2025 yılında bu programlara katılan kadın sayısının erkek sayısının iki katına çıkması, yaşlı kadınların öğrenme konusundaki motivasyonunu gözler önüne seriyor.
Ekonomik Katkı ve Gelecek Projeksiyonları
Dünya Bankası’nın Türkiye için 2025 büyüme beklentisini yüzde 2,6’dan yüzde 3,1’e revize etmesi, tüm nüfus kesimlerinin ekonomiye katkısının önemini vurguluyor. Bu bağlamda yaşlı kadınların ekonomik potansiyeli, sadece sayısal büyüme hedeflerinin ötesinde, toplumsal refahın artırılması açısından kritik öneme sahip.
Rezervlerdeki artış ve cari açığın düşme eğilimine rağmen enflasyonun hala yüksek seyrettiği mevcut durumda, yaşlı kadınların tüketim alışkanlıkları ve tasarruf eğilimleri ekonomik istikrar açısından özel bir anlam taşıyor.
Gelecek Dönem Beklentileri
2025’in ikinci yarısında beklenen ekonomik toparlanmayla birlikte, yaşlı kadınların toplumsal konumlarındaki bu pozitif değişimin daha da hızlanması öngörülüyor. Özellikle gayrimenkul sektöründeki beklenen hareketlenmenin, bu kesimin yatırım tercihleri üzerinde de etkili olacağı değerlendiriliyor.
Türkiye’nin uzun vadeli büyüme hedeflerine ulaşabilmesi için tüm nüfus kesimlerinin potansiyelinden yararlanılması gerektiği gerçeği, yaşlı kadınların toplumsal algısındaki bu pozitif değişimi destekleyen önemli bir faktör olarak öne çıkıyor.